افرادی که در برابر کووید-۱۹ مصونیت پنهان دارند

به گزارش پایگاه تحلیل و اطلاع رسانی آگاه وظیفه اصلی این نوع سلول که به "سلول تی" یا "لنفوسیت تی" معروف است، کشف و نابودی عوامل بیماری زا و سلول های آلوده است. در این راه نیز از پروتئین هایی استفاده می کند که در سطحش وجود دارد و با پروتئین های سطح این عوامل خارجی پیوند می خورند.چون سلول های تی تا سالیان مدیدی پس از عفونت در خون باقی می مانند،در "حافظه بلندمدت" دستگاه ایمنی بدن نقش دارند.

ابتدا دانشمندان، بیمارانی پیدا کردند که با وجود رهایی از بیماری کووید-۱۹ هیچ پادتنی در بدن نداشتند، و سپس معلوم شد که تعداد اینگونه افراد احتمالا خیلی هم زیاد است.

در مرحله بعدی مشخص شد که پادتن ویروس کرونا فقط چند ماه در بدن باقی می ماند.

خلاصه اینکه پادتن قطعا کمک شایانی به ردگیری بیماری کرده است، اما شاید آنقدری که قبلا فکر می کردیم در ایجاد مصونیت نقش نداشته باشد.

در این مدت توجه دنیا عمدتا جلب مقوله پادتن ها بود، اما پژوهشگران به مرور به این نتیجه رسیده اند که شاید نوع دیگری از مصونیت نیز وجود داشته باشد.

گونه مرموزی از گلبول سفید که تا پیش از این جای چندانی در مخیله مردم نداشته است، شاید در مبارزه با ویروس کرونا نقشی کلیدی ایفا کند.

هنگامی که محققان نمونه های خونی را که سال ها پیش از همه گیری ویروس کرونا برداشته شده بود بررسی کردند، سلول هایی یافتند که مشخصا برای تشخیص پروتئین های سطح ویروس کرونا ساخته شده اند.

گام بزرگ در درمان سرطان | کشف روشی برای کشتن همه سلول های سرطانی

وظیفه اصلی این نوع سلول که به "سلول تی" یا "لنفوسیت تی" معروف است، کشف و نابودی عوامل بیماری زا و سلول های آلوده است. در این راه نیز از پروتئین هایی استفاده می کند که در سطحش وجود دارد و با پروتئین های سطح این عوامل خارجی پیوند می خورند.

از آنجایی که سلول های تی تا سالیان مدیدی پس از عفونت در خون باقی می مانند، در "حافظه بلندمدت" دستگاه ایمنی بدن نیز نقش ایفا می کنند.

چند پژوهش مختلف نشان داده است که اشخاصی که به کووید-۱۹ مبتلا می شوند در خون خود این سلول ها را دارند، حتی اگر علائم خاصی هم نداشته باشند.

اتفاق عجیبتر این است که دانشمندان اخیرا کشف کرده اند که تست پادتن بعضی از افراد ممکن است منفی باشد، اما تست سلول تی آن ها مثبت شود.

لذا گمان می رود که مصونیت در برابر این بیماری شاید دو برابر آنچه قبلا تصور می شد عمومیت داشته باشد. آزمایش ها نشان می دهد که سلول تی در خون ۴۰ تا ۶۰ درصد کسانی که تا به حال ویروس کرونا نداشته اند، وجود دارد.

نقش اساسی سلول های تی شاید در توضیح افزایش خطر بیماری با افزایش سن و صدمه ای که ممکن است به طحال بزند نیز به ما کمک کند.

اما دانش ما درباره سلول تی و کووید-۱۹ چقدر است؟

آدریان هیدی، استاد ایمونولوژی در کالج دانشگاهی لندن، می گوید "اگر به کسانی که به خاطر کووید-۱۹ بستری شده اند نگاه کنیم – و البته کسانی که به این بیماری دچار شده اند ولی نیازی به مراقبت بیمارستانی پیدا نکرده اند – کاملا مشخص است که سلول های تی بدنشان واکنش نشان داده است. این قطعا برای کسانی که پیگیر مساله واکسن بوده اند خبر خوبی است، چرا که نشان می دهد ما می توانیم سلول تی یا پادتنی بسازیم که ویروس را می شناسد."

اما مشکلی وجود دارد. در خیلی از بیمارانی که به خاطر شدت بیماری بستری شده اند، واکنش سلول های تی طبق برنامه پیش نرفته است.

پروفسور هیدی می گوید "سلول های تی نیز به تعداد هنگفت تحت تاثیر قرار می گیرند. اتفاقی که برایشان می افتد مثل یک جشن عروسی است که خوب پیش نرفته است؛ تکثیر و فعالیت زیاد و در عین حال ناپدید شدن سلول ها از درون خون."

به گفته او "کالبدشکافی جان باختگان کووید-۱۹ خبر از نوعی فساد سلولی می دهد."

این اتفاق در طحال و گره های لنفاوی، یعنی محل معمولی زندگی سلول های تی، بیشتر دیده می شود. مساله ناامیدکننده این است که فساد سلولی در طحال نشانه محرز بیماری سلول های تی است، یعنی خود آن ها مورد حمله قرار گرفته اند.

پروفسور هیدی می گوید "اگر به کالبدشکافی بیماران مبتلا به ایدز نگاه کنید، با همین مشکلات روبه رو می شوید. اما اچ آی وی ویروسی است که مستقیما سلول های تی را آلوده می کند، در می زند و وارد می شود."

در حال حاضر اما هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ویروس کرونا نیز می تواند همین کار را بکند.

کاهش تعداد سلول های تی شاید دلیل ابتلای سخت تر سالخوردگان به کووید-۱۹ باشد.

پروفسور هیدی می گوید که آزمایش هایی که با استفاده از ویروس سارس، خویشاوند نزدیک ویروس کرونای جدید، روی موش ها انجام شده است نشان می دهد که ورود ویروس به بدن حیوان باعث تولید سلول های تی می شود که در ادامه این ویروس را از بین می برند. اما این واکنش در موش های مسنتر به طرز قابل توجهی ضعیفتر است.

به گفته او "شما وقتی به سی و چند سالگی می رسید، غده تیموس شروع به کوچکتر شدن می کند. این غده نقش بسیار مهمی در توسعه دستگاه ایمنی دارد و تولید روزانه سلول تی در بدنتان به شدت کم می شود."

پروفسور هیدی می گوید که "بگذارید به ویروس سارس بازگردیم که سال ۲۰۰۲ پدیدار شد. دانشمندان بعد از چند سال مجددا سراغ کسانی رفتند که به این ویروس دچار شده بودند و متوجه شدند که سلول های تی هنوز در این افراد وجود دارد."

این مساله که ویروس های کرونا می توانند منجر به تولید سلول های تی ماندنی شوند باعث شد تا دانشمندان سراغ نمونه های خونی بروند که قبلا از مبتلایان به ویروس سارس گرفته شده بود تا ببینند چیزی که بتواند کووید-۱۹ را تشخیص دهد در آن ها پیدا می شود یا نه.

و پیدا هم شد. وجود این سلول ها شاید بیانگر این احتمال باشد که کسانی که دچار کووید-۱۹ وخیم می شوند این سلول های تی را در خون خود ندارند.

به گفته پروفسور هیدی "راستش فعلا نمی توان در این باره نظر قطعی داد."

آیا این یافته ها به ساخت واکسن کمک می کند؟

اگر سابقه ابتلا به ویروس های مختلف آنفلوآنزا و سرماخوردگی به ملایمتر شدن علائم کووید-۱۹ منجر شود، می توان گفت که امری مثبت در روند تولید واکسن است، چرا که ثابت می کند که سلول های تی تا سال ها در بدن می مانند و از آن محافظت می کنند.

اما حتی اگر چنین نباشد هم درگیری سلول های تی با این بیماری می تواند مفید باشد، و هر چه دانش ما از این سلول ها بیشتر شود بهتر است.

طبق توضیحات پروفسور هیدی، روش طراحی واکسن معمولا به نوع واکنشی بستگی دارد که دانشمندان می خواهند در دستگاه ایمنی بدن ایجاد کنند.

بعضی ها شاید باعث ایجاد پادتن شوند، پروتئین های سرگردانی که می توانند به عوامل بیماری زا بچسبند و یا آن ها را خنثی کنند یا برای برخورد دیگر بخش های دستگاه ایمنی نشانه گذاری کنند.

هدف نمونه های دیگر شاید دخیل کردن سلول های تی باشد، یا شاید تحریک قسمت های دیگر دستگاه ایمنی.

چیزی که پروفسور هیدی را دلگرم می کند این است که دستگاه ایمنی به وضوح ویروس کرونا را می بیند، حتی در بیمارانی که حالشان وخیم است.

به گفته او "اگر بتوانیم جلوی اتفاقی را که برای سلول های تی در بیماران می افتد بگیریم، قطعا در راه مهار این بیماری پیشرفت خواهیم کرد."