سفری به روستای زیبای "اِسپَر" در کهگیلویه و بویراحمد+تصاویر

به گزارش پایگاه تحلیل و اطلاع رسانی آگاه ،روستای زیبای اسپر در ۴۵ کیلومتری شمال شهرستان گچساران قرار گرفته است ،در شرق روستای اسپر کوه خامی و روستای مارین، غرب آن روستای شامبراکان و آرو درقسمت شمال کوه زرد و جنوب این روستا  کوه دیل و روستای دیل قرار دارد.

حدود ۹۰درصداز محصولات باغات این روستا "انار" است که شیرین ترین و مرغوب ترین انار در تمام این منطقه است که به شهرستان های اهواز ،آبادان گاهی اصفهان و دیگر استان ها نیز بارگیری می شود.

 مردم اسپر علاوه بر باغداری  به دامداری ، کشاورزی و صیفی کاری هم مشغول هستند آبیاری باغات و مزارع روستای اسپر توسط چشمه ای صورت می گیرد که در شمال این روستای خوش آب و هوا  قرار دارد و به "سرچشمه" معروف است.

روستای اسپر از لحاظ تاریخی دارای قدمتی بسیار زیاد و آثار باستانی موجود در منطقه پایین دست روستا با نام "حرجون" که این آثار به جا مانده حاکی از تمدنی پیشرفته در دوران خود بوده است و بقایای تاریخی  دیگری در منطقه دیگر روستا "گرو " در شرق روستای اسپر گواهی بر صحت این موضوع دارد.

زیارتگاه امامزاده  ابرهیم (نه تنون) جانب شرقی روستای اسپر در شیبی ناهموار که اکنون اطراف آن را تسطیح کرده‌اند، قرار دارد که در وضعیت فعلی ساختمان قدیمی این زیارتگاه در سال (۱۳۷۸ ه.ش) توسط اولاد سبز علی آقا(باقرنژاد و مومنی) و همیاری مردم روستا تخریب، سپس طرح جامع آن با فضای بیشتری در ابعاد ۱۲*۱۲ متر با رعایت اصول مهندسی، فوندانسیون و اسکلت‌بندی فلزی آن با استفاده از سیمان و بلوک انجام گرفته است. نمای داخلی ساختمان که مرقد مطهر در وسط آن قرار گرفته سالن وسیعی است که دیواره‌های آن با کاشی سفید پوشش داده شده و در حال حاضر اجرای گنبد و پوشش بیرونی آن ادامه دارد.

در روستای اسپر غاری در ارتفاع حدود ۵۰ متری در صخره ای نزدیک روستا وجود دارد که قدمت استفاده از این غار به چند صد سال قبل بر می گردد که به این غار غربخانه می گویند، مردم در دوران گذشته  از نظر بهداشت ٬ تغذیه وامکانات زندگی در وضعیت بسیار سختی به سر می بردند به همین نسبت شیوع بیماری های کشنده ای چون سل ، وبا ، آبله ،حصبه و سرخک تلفات بسیاری از سکنه می گرفت ومردم هم با این وضعیت کنار آمده بودند چون چاره ای نداشتند و راه مقابله زیادی وجود نداشت.

تنها اطاق ایزوله و بیمارستان آن دوران غربخانه بود وبیمار را در آن قرار می دادند آب ٬ خوراک وداروهای محلی هم کنار او می گذاشتند این بیمار یا شفا پیدا می کرد و به زندگی ادامه می داد یا در همان غار با زندگی وداع می کرد.   ضمناً افرادی می توانند وارد این غار شوند که مهارت صخره پیمایی وکوه نوردی داشته  باشند زیرا به دلیل ارتفاع زیاد و صعب العبور بودن نفوذ به آن ممکن نیست وانتخاب این غار به این خاطر بوده که حیوانات موذی  و وحشی امکان دسترسی به بیماران را نداشته باشند .

کهنسال ترین درخت روستای اسپر با عمر بیش از ۱۵۰سال هنوز خودنمایی می کند؛در روستای اسپرقوانین ومقررات عمومی وجود دارد که در هیچ یک از روستاهای هم جوار وجود ندارد  اگر هم باشد با این نظم خاص اجرا نمی شود این قوانین در شیوه مدیریت آبیاری ، کاشت ، داشت وبرداشت محصولات کشاورزی و باغات اعمال می شود . 

همه مردم روستا موظفند هر سال یک دوم از زمین های کشاورزی خود را بصورت آیش محصولی نکارند، این آیش را در اصطلاح محلی دستی دستی می گویند، یعنی بخشی از زمین های کشاورزی که امسال کاشته شده سال زراعی دیگر کاشته نشوند البته این روش دو مزایا به همراه داشت یکی اینکه آفتهای مختلف در یک دوره آیش از بین می روند دوم اینکه چون بخش زیادی از فعالیت اقتصادی مردم در آن زمان دامداری بود لذا جهت چرای دام ها نیاز به منطقه وسیعی بود واین امر باعث می شد زمین ها آمادگی بیشتری برای کشت محصول بعدی را داشته باشد .

 تعیین دو نفر مجرب در امور کشاورزی جهت مدیریت آبیاری باغات ومحصولات کشاورزی روستا ( میرآب ) این دونفر با اختیارات کامل از اول اردیبهشت ماه تا بارش اولین باران این مسئولیت را برعهده داشتند و همه مردم باید از این قانون پیروی کنند و طبق مقررات نزدیکترین باغ یا محصولات کشاورزی به سرچشمه  با آخرین باغ ومحصولات کشاورزی از یک سهم مساوی آب برخوردارند. 

 حقوق این دونفر را چند نفر ازمعتمدین و ریش سفیدان روستا بر اساس تعداد درخت تعیین می کنندT مثلاً تعیین می کنندکه به ازای هر درخت در طول یک دوره ی آبیاری چه مبلغی پرداخت شود  وطبق لیستی که قبلاً تنظیم شده تعداد درختان هر فرد هم مشخص است .

 حدود۹۰درصد باغ های روستای اسپر انار و۱۰درصد  سیب ،انجیر ، هلو ، زردآلو و آلو است  عبور باغبانان جهت دسترسی به باغ های خود از کوچه های باریکی است که درختان پر از میوه دو طرف آن سایه افکنده است.

در گذشته با توجه به اینکه مردم امکانات و ماشین آلات کشاورزی امروزی را در اختیار نداشتند کارهایی که نیاز به نیروی کار بیشتری داشت  از جمله در کاشت محصولاتی مثل پیاز ، درو گندم وجو ، کارهای ساختمانی ، دیوارکشی باغها و خرمن کوبی  را با همکاری یکدیگر انجام می دادند.

سر چشمه روستای اسپر دارای چندین چشمه آب زلال معدنی با طعم گوگرد است اما  از این همه چشمه ای که از زمین می جوشند، یکی آب شیرین دارد که گذشته به چشمه "خانی" معروف بود چون در دوره های گذشته برای مصارف روزانه قلعه نشین ها ( خان ها )از آب آن استفاده می کردند مردم  روستا هم کم  و بیش تا سال ۸۹که روستا از آب لوله کشی بهره مند شد از همین چشمه استفاده می کردند.

یکی دیگراز مناطق دیدنی روستای اسپر که نام محلی آن (حرجون ) است دارای آثار باستانی با قدمت بسیار و وجود تکه های شکسته کوزه های رنگارنگ ودو سنگ بزرگ آسیاب که گویای تمدنی بسیار پیشرفته در دوران خود بوده است آثار به جا مانده از سنگ های آسیاب وتراشیدن آنها ومیدان وسیع دایره ای و محل اسقرار آن مشخص است که این آسیاب به وسیله اسب یا قاطر می چرخیده  و آثار به جا مانده از شهر ویران آن حکایت از تمدنی منظم و پیشرفته دارد که متاسفانه در چند سال اخیر تخریب واز بین رفته است  . 

 آبشارفصلی زیبا و جذاب اسپر در بالا دست این منطقه قرار گرفته و آب این آبشار باسرعت زیاد بدون هیچ مانعی در حوضچه ای که ایجاد کرده ریخته وقطرات ریز آب آن مثل باران آرام آرام تا حدود بیست متر اطراف خود را قطره باران می کند .

انتهای پیام/